Από την Πυροβασία των Αρχαίων στα Αναστενάρια του σήμερα

ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΤΟΥ ΜΙΚΡΟΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ

του Δημήτρη Δημητριάδη

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

                                                    Αναστενάρηδες στην παλιά Δράμα

Το τραγούδι

Ο Κωνσταντίνος ο μικρός, ο Μικροκωνσταντίνος,

Από μικρό στα γράμματα, μεγάλο στο σχολείο.

Τα σχόλασε ό δάσκαλος να παν να γεματίσουν.

Βρίσκει τη μάννα τ” κι έπαιζε μ” εν” άξιο παλληκάρι.

«’Έννοια σου μάννα μ: έννοια σου, κι αν δεν το μαρτυρήσω.

Το βράδυ θάρθει ο πατέρας μου και θα το μολογήσω.

«Τι είδες, Ορέ παλιόπαιδο, και τί θα μαρτυρήσεις;»

Απ’ τα μαλλιά τον άρπαξε, σαν πρόβατο το σφάζει.

Τον έπλυνε, τον αλάτισε, στο φούρνο τον πηγαίνει.

«Ψήσε, φούρναρη, το φαί, στ” αλάτι μην το βλέπεις».

Να κι ό μπαμπάς του κι έρχεται απ” το έρημο κυνήγι.

«Γυναίκα, πού “ναι το παιδί, πού “ναι ο Κωνσταντίνος;»

«Τον έλουσα, το χτένισα, και στο σχολειό το έστειλα».

Χτυπά το άλογο βιτσιά και στο σχολειό πηγαίνει.

«Δασκάλα, πού “ναι το παιδί, που “ναι ό Κωνσταντίνος;»

«Έχω τρεις μέρες να το δώ και τρεις να το διαβάσω,

Κι αν δεν το δώ και σήμερα το νου μου θε να χάσω».

Χτυπά το άλογο βιτσιά, πάλι στο σπίτι πάει.

«Γυναίκα, που “ναι το παιδί, πού “ναι ό Κωνσταντίνος;»

«Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, κι ό Κωνσταντίνος θάρθει».

Στρώνει τραπέζι ολόχρυσο με ασημένια πιάτα,

Και το φαί εμίλησε πε μεσ” από τα πιάτα:

«Αν είσαι λύκος φάγε με, σκύλος κατέλυσέ με.

Κι αν είσαι ό πατέρας μου, σκύψε και φίλησέ με».

Απ” τα μαλλιά την άρπαξε, στο μύλο την πηγαίνει.

«Άλεσε, μύλε, άλεσε ξανθές και μαυρομάτες,

Να βγάλω κόκκινο πίτερο να γράψω ένα γράμμα,

Για να το στείλω στο ντουνιά να τόχει ό κόσμος θάμα».

Το παραπάνω δημοτικό τραγούδι θα μπορούσε κανείς να το κατατάξει στην κατηγορία των Ακριτικών τραγουδιών εξ αιτίας της μορφής του στίχου του (δεκαπεντασύλλαβος) και εξ αιτίας των συχνά επαναλαμβανομένων μοτίβων – στίχων και ημιστίχιων.

Ακόμα τα ακριτικά τραγούδια, τόσο του Διγενή Ακρίτα όσο και του μικρού Βλαχόπουλου αλλά και αυτού του Μικροκωνσταντή, είναι τραγούδια επικά και αναφέρονται σε πράξεις ηρωικές, εμπλουτισμένες και στολισμένες με στοιχεία υπερβολής.

Στο τραγούδι του Μικροκωνσταντίνου όμως δεν έχουμε καμιά ηρωική πράξη. Απεναντίας έχουμε να κάνουμε με ένα στυγερό έγκλημα.

Ωστόσο η κάθαρση, με την αρχαιοελληνική έννοια του όρου, που έρχεται στο τέλος, θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχει ένα χαρακτήρα επικό και τα στοιχεία της υπερβολής που χαρακτηρίζουν τα ακριτικά τραγούδια είναι εμφαντικά παρόντα και εδώ, αν και αυτά τα στοιχεία της υπερβολής εμφανίζονται μέσα από σύμβολα τα οποία μπορεί να βρίσκονται στο χώρο της φύσης αλλά υπηρετούν ένα σκοπό, στο συγκεκριμένο τραγούδι, έξω από αυτήν.

Από την άλλη η προσωπικότητα του ήρωα πατέρα που ξεχειλίζει από ανθρωπισμό – ουμανισμό, που καμιά σχέση δεν έχει με το στοιχείο του «ανθρωπιστικού», είναι απόλυτα συμβατή με τους ήρωες των ακριτικών τραγουδιών.

Πέρα από αυτά, πολύ μικρή σημασία έχει η ακαδημαϊκή ταυτοποίηση του τραγουδιού. Σημασία έχει το γεγονός αν και αναφέρεται σε μια μικρή και εξειδικευμένη βιβλιογραφία, δεν είναι καθόλου γνωστό στο ευρύ κοινό, ενώ χρονικά θα το τοποθετούσε κανείς γύρω στο 12ο η 13ο αιώνα.

Η τεράστια σημασία του παραπάνω τραγουδιού έγκειται στο γεγονός ότι, κινείται ανάμεσα στο φυσικό και στο «παραφυσικό», με την έννοια ότι από την αρχή μέχρι το τέλος, ακροβατεί στη γραμμή που χωρίζει τα όρια της φύσης και ενός κόσμου που βρίσκεται έξω από αυτήν. Αυτό από πρώτη ανάγνωση μπορεί να μοιάζει με την υπερβολή που χαρακτηρίζει τα ακριτικά τραγούδια, αλλά τα σύμβολα που είναι διάχυτα στο τραγούδι, μας προβληματίζουν και μας κάνουν να αναλογιστούμε το σκοπό για τον οποίο γράφτηκε ένα τέτοιο τραγούδι, που κινείται στα όρια του φυσικού και παραφυσικού.

Η σκέψη για το ποιο σκοπό υπηρετεί αυτό το τραγούδι, που σμιλεύτηκε από τη λαϊκή μούσα στο διάβα των αιώνων, άρα η αποδοχή από τη λαϊκή ψυχή και σοφία είναι δεδομένη, μας κάνει να σκύψουμε προσεκτικά πάνω στα σύμβολα του τραγουδιού και να προχωρήσουμε σε ένα είδος αποσυμβολισμού.

Μιλάμε για «αποσυμβολισμό» και όχι για «ερμηνεία». Η ερμηνεία δεν χαρακτηρίζει τον έλληνα νου, γιατί στηρίζεται στην αποκάλυψη, χαρακτηριστικό γνώρισμα κουλτούρας ενός άλλου λαού. Ο Έλληνας νους παίζει με τα σύμβολα και ο αποσυμβολισμός απαιτεί και προϋποθέτει όχι αποκάλυψη αλλά ανακάλυψη. Με άλλα λόγια απαιτεί και προϋποθέτει την τοποθέτηση του κοινωνικού, γεωγραφικού, πολιτιστικού, ιστορικού, οικονομικού πλαισίου μέσα στο οποίο τοποθετήθηκε το σύμβολο και η ανακάλυψη έχει να κάνει με τη γνώση του πλαισίου και τη φανέρωση του σκοπού της τοποθέτησης του συγκεκριμένου συμβόλου μέσα σ’ αυτό.

Και η γοητεία του ελληνικού μύθου βρίσκεται στην γνώση των πολυποίκιλων πλαισίων που μπορεί να προσφέρει ο ελλαδικός χώρος και άρα των πολυποίκιλων αποσυμβολισμών του.

Μια τέτοια τοποθέτηση πλαισίου θα επιχειρήσουμε για να φτάσουμε στα κρυφά νοήματα των συμβόλων και στη γνώση του σκοπού για το οποίο γράφτηκε αυτό το τραγούδι.

ΚΑΘΟΡΙΣΜΟΣ ΠΛΑΙΣΙΟΥ

Α. Εννοιολογικά Περιεχόμενα (Ε.Π.)

Στίχος 1.

Ό Κωνσταντίνος ό μικρός, ό Μικροκωνσταντίνος.

Το όνομα Κωνσταντίνος είναι από τα αγαπητά ονόματα της βυζαντινής χριστιανικής κοινωνίας. Το προσδιοριστικό, και μάλιστα επαναληπτικά μικρός, μας πληροφορεί πως πρόκειται για κάτι το αδύνατο αλλά όχι μικρής σημασίας, αφού πρόκειται για παιδί, ό,τι πιο σπουδαίο σε μια οικογένεια.

Στίχος 2α.

από μικρό στα γράμματα…

Πάντοτε ο Έλληνας στηρίχτηκε στη γνώση. Χρέος του ήταν να συνεχίσει η κάθε νέα γενιά, αυτή τη στάση ζωής, γι” αυτό και από πολύ μικρά τα παιδιά του τα μάθαινε γράμματα.

Στίχος 2β.

μεγάλο στο σχολείο.

Αργότερα το παιδί θα πήγαινε στο γυμναστήριο και παράλληλα θα άρχιζε να μυείται σε πιο προχωρημένες γνώσεις, π.χ. των μαθηματικών, της γεωμετρίας, της αστρονομίας, της φυσικής, της μουσικής, της ρητορικής και αυτή η μύηση σε υψηλότερες γνώσεις απαιτούσε και ειδικό χώρο (σχολές-σχολείο) και ειδικούς δασκάλους.

Στίχος 3.

Τα σχόλασε ό δάσκαλος να παν να γεματίσουν.

Η σχολή έχει κανόνες και ωράρια λειτουργίας. Η γνώση και η διαδικασία της μάθησης απαιτεί και προϋποθέτει οργάνωση σκέψης και το σχολείο δίνει το παράδειγμα και υλοποιεί αυτήν την οργάνωση της σκέψης στη λειτουργία του.

Στίχος 4α.

Βρίσκει τη μάννα τ”

Η μάνα :

1. Η θηλυκή όψη της ζωής που γονιμοποιείται με τρόπο θαυματουργό ή μη και γεννά και αποκαλύπτει.

2. Η μάνα : Σαν λειτουργία της αναπαραγωγής, της γαλούχησης, της συνέχειας και της αύξησης της ζωής.

3. Η μάνα σαν έκφραση της συντήρησης και των επαναλαμβανομένων εποχικών κύκλων θανάτου και αναγέννησης.

Στίχος 4β.

κι έπαιζε… :

Πότε μια μάνα, αφήνει το σπιτικό της, το νοικοκυριό της, τις ευθύνες της και παίζει με έναν άνδρα έξω από το σπιτικό της;

1. Όταν επιλέξει τον «ξένο» άνδρα και τον θεωρήσει άξιο, να του δοθεί.

2. Όταν το συναίσθημα της επιθυμίας υπερτερεί της λογικής της ύπαρξής της.

3. Όταν θέλει να αλλάξει τρόπο ζωής.

4. Όταν η πλήξη από την μια και η ανασφάλεια από την άλλη μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον γίνεται αφόρητη.

5. Όταν ο άνδρας αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντα του οικογενειάρχη γενικά.

6. Όταν δεν υπάρχει από τη μεριά της γυναίκας κατανόηση προς τον οικογενειάρχη.

Κ.τ.λ. κ.τ.λ.

Τότε αφήνεται να παίξει, να ερωτοτροπήσει, να «φλερτάρει», με ένα «άξιο» παλληκάρι, να ξεχειλίσει από αδρεναλίνη, να πάρει ενέργεια.

Η μάνα λοιπόν ερωτοτροπεί, φλερτάρει.

Μία έκφραση που τη βρίσκουμε και στις μέρες μας τόσο κυριολεκτικά όσο και μεταφορικά, όπως π.χ. «Μην παίζεις με τη φωτιά, μην παίζεις με τα γκάζια της μηχανής σου, μην παίζεις με τις τράπεζες, μην παίζεις με την ταχύτητα (του αυτοκινήτου) κ.τ.λ.

Στίχος 4γ.

μ” εν” άξιο παλληκάρι.

Το κάθε τι νέο είναι άξιο να το γνωρίσεις. Είναι φορέας της γοητείας του καινούργιου μα και του άγνωστου. Το σφρίγος και η ομορφιά της νιότης του παλληκαριού σε προκαλούν και σε προσκαλούν να έρθεις κοντά του, να το αγγίξεις, να νιώσεις να σε παρασέρνει σε έναν γοητευτικό κόσμο νέο και άγνωστο, σε προσκαλεί να αφεθείς, να ανακαλύψεις και να αποκαλυφθείς, στη δύναμη της ορμής του.

Στίχος 5α.

Έννοια σου μάννα μ: έννοια σου,.

α. Παιδί : Η κάθε κοινωνία στηρίζει τη συνέχειά της στο παιδί. Στο πρόσωπο του παιδιού ενσαρκώνεται και υλοποιείται το μέλλον. Ο σπουδαιότερος λοιπόν συνεχιστής των λαϊκών εθίμων και παραδόσεων, συνεχιστής της οικογένειας είναι το παιδί γιατί παρακολουθεί με εξαιρετικό ενδιαφέρον και βιώνει εντυπωσιακά καταστάσεις κοινωνικής, πολιτιστικής και ιστορικής συνέχειας, μέσα από τα επαναλαμβανόμενα έθιμα και την παράδοση της οικογένειάς του. Οι γονείς του παιδιού επιβάλλεται όχι μόνο να διατηρούν μέσα από την παράδοση ότι τους κληροδότησε η προηγούμενη γενιά αλλά πολλές φορές είναι και υποχρεωμένοι να διατηρούν πολλά έθιμα για χάρη του παιδιού.

Από την άλλη, το Παιδί είναι απαραίτητο να ικανοποιήσει υλικές και ψυχικές ανάγκες για να μπορέσει να ανταποκριθεί στις αρχικές απαιτήσεις της ζωής. Η ίδια η φύση προνόησε γι” αυτό και μέσα από τη σοφία των εξελικτικών νόμων χιλιάδων αιώνων, εμπλούτισε το θηλυκό, όλων των ειδών ζωής, με τη λεγόμενη «Μητρική αγάπη», ακριβώς για να επιβιώσει το απροστάτευτο νεογνό.

Το παρακάτω τραγούδι του πόντου μιλάει ακριβώς γι” αυτό.

Από τη γης βγαίνει νερό

και απ’ την ελιά το λάδι

κι από τη μάννα την καλή

βγαίνει το παλληκάρι.

Μάννα φτιάχνει τα παιδιά

και μάννα τα χαλάει

Σήμερα η επιστήμη παραδέχεται πως « Η αγάπη αποτελεί τη βάση της ζωής και την πιο δυναμική επιστημονική ανακάλυψη».

Στίχος 5β.

κι αν δεν το μαρτυρήσω

Όλος ο στίχος είναι διατυπωμένος και ακούγεται σαν απειλή.

Στίχος 6.

Το βράδυ θάρθει ό πατέρας μου και θα το μολογήσω.

Πατέρας : Ο πατέρας συνδέεται με το παιδί βιολογικά, κοινωνικά και νομικά. Ιστορικά, η βιολογική σχέση του πατέρα – παιδιού είναι καθοριστική για την ταυτότητα του πατέρα. Στις μέρες μας βέβαια πατέρας χαρακτηρίζεται ο σύζυγος ή σύντροφος της μητέρας γενικά.

Ο πατέρας είναι αυτός που

Γεννά

Νοιάζεται

Ευθύνεται

Αγαπά

Στηρίζει

 το παιδί, χωρίς αυτά βέβαια να λείπουν και από το ρόλο της μητέρας.

Φυσικά το βράδυ έρχεται ο πατέρας γιατί ο κοινωνικός του ρόλος, του επιβάλλει να εργάζεται έξω από το σπίτι, για να μη λείψει τίποτα από το σπιτικό. Οι υλικές ανάγκες της οικογένειας πρέπει να ικανοποιούνται και υπεύθυνος γι” αυτό είναι ο πατέρας. Το βράδυ ανταμώνει όλη η οικογένεια για το βραδινό φαγητό.

Το βραδινό φαγητό είχε τον χαρακτήρα οικογενειακής ιεροτελεστίας. Όλα τα μέλη της οικογένειας έπρεπε να είναι παρόντα. Ο πατέρας έκοβε το ψωμί σε φέτες και τις τοποθετούσε στο χαμηλό τραπέζι (σοφράς), γύρω από το οποίο κάθονταν όλοι σταυροπόδι.

Με την παρουσία και του πατέρα η οικογένεια εμφανίζεται πλήρης.

Οικογένεια :

Σε ό,τι αφορά στην Ελλάδα ο όρος «οικογένεια» δεν απαντάται στην κλασική και στην ελληνιστική περίοδο. Για πρώτη φορά αυτός ο όρος απαντάται σε μεσαιωνικά (βυζαντινά) κείμενα.

Ως εκ τούτου είναι ένας όρος νεότερος, ο οποίος αποτελείται από δύο συνθετικά: οίκος και γένος. Η αντίστοιχη αρχαιοελληνική λέξη είναι ο όρος «οίκος» που σήμερα χρησιμοποιείται επίσημα μόνο για «γαλαζοαίματες» – Βασιλικές Οικογένειες ενώ στην σύγχρονη ελληνική λαϊκή γλώσσα οι όροι που χρησιμοποιούνται είναι: φαμελιά ή φαμίλια. Στα βυζαντινά χρόνια λοιπόν εμφανίζεται ο όρος οικογένεια για να δηλώσει, κατά τρόπο εμφαντικό, το γένος που εξακολουθεί και υπάρχει στο κύτταρο της κοινωνικής ζωής και στον μικροχώρο μια κατοικίας.

Στίχος 7.

Τι είδες, βρε παλιόπαιδο, και τι θα μαρτυρήσεις;

Μια υβριστική αντεπίθεση της μάνας εναντίον του παιδιού της.

Στίχος 8.

Απ” τα μαλλιά τον άρπαξε, σαν πρόβατο το σφάζει.

Ο στίχος περιγράφει μια πολύ σπάνια για τα ελληνικά δεδομένα πράξη βίας. Η μάνα αρπάζει από τα μαλλιά τον γιο, όπως από το μαλλί αρπάζουμε το πρόβατο για το σφάξουμε. Εύκολη λαβή που υφίσταται ο κάθε αδύνατος από τον κάθε δυνατότερο. Το άρπαγμα από τα μαλλιά μας προϊδεάζει για το τι θα επακολουθήσει.

Βέβαια και στην αρχαιοελληνική γραμματεία εμφανίζονται τέτοιου είδους πράξης βίας, όταν π.χ. η Μήδεια που θανατώνει τα παιδιά της. Στην περίπτωση της Μήδειας όμως η αποτρόπαια πράξη εμφανίζεται ως ένστικτο επιβίωσης και αυτοάμυνας. Το ένστικτο της αυτοσυντήρησης, ως εσωτερικοποιημένος εξελικτικός νόμος, υπερισχύει του εξωτερικού εξελικτικού νόμου της «Μητρικής αγάπης».

Όσο για την περίπτωση των μαινάδων που κομματιάζουν το μικρό Διόνυσο, γίνεται κάτω από την τύφλωση μιας συναισθηματικής φόρτισης, που μεταβαλλόμενη σε έκσταση αφαιρεί το στοιχείο της συνειδητότητας κατά την εκτέλεση της αποτρόπαιης πράξης.

Στην περίπτωση όμως του παρόντος στίχου 8, το έγκλημα διαπράττεται με απόλυτη ψυχραιμία και με κίνητρο, την μη αποκάλυψη του παιχνιδιού (της ερωτοτροπίας) της μάνας με το «άξιο» παλληκάρι, και ύστερα μάλιστα από την υβριστική επίθεση της μάνας κατά του γιού.

Στίχος 9α.

Τον έπλυνε, τον αλάτισε, στο φούρνο τον πηγαίνει.

Η μάνα διατηρεί την ψυχραιμία και ολοκληρώνει την αποτρόπαια πράξη με το πλύσιμο του σώματος του παιδιού. Δεν λειτουργεί αντανακλαστικά αλλά μεθοδικά και οργανωμένα. Πλένει το σώμα του παιδιού, το αλατίζει και το πηγαίνει στο φούρνο. Κάθεται και ετοιμάζει το σώμα του παιδιού της για να φαγωθεί. Κάνει ακόμα και μια προσπάθεια να δώσει νοστιμιά στο αηδιαστικό παρασκεύασμα αλατίζοντάς το.

Και σήμερα ακόμα, μεταφορικά χρησιμοποιούμε τη φράση, σε κάθε περίπτωση που αποδεχόμαστε κάτι χωρίς τη θέλησή μας : «… Τέλος πάντων. Αυτό το έφαγα ή το κατάπια, αλλά εκείνο δεν μπόρεσα. Μούκατσε στο στομάχι».

Στίχος 9β.

Στο φούρνο τον πηγαίνει :

Ο φούρνος : Μέγα εργαστήρι. Εκεί πηγαίνεις το αλεύρι, τη ζάχαρη και το γάλα, όλα μαζί ανακατεμένα και τελικά παίρνεις Κέικ. Είναι το εργαστήρι του αλχημιστή, που βάζει μέσα διάφορα υλικά και τελικά παίρνει κάτι που καμιά σχέση δεν έχει με τα υλικά που έβαλε.

Στίχος 10.

Ψήσε, φούρναρη, το φαΐ , στο αλάτι μην το βλέπεις.

Η εντολή που δίνεται στον μάγειρα – φούρναρη είναι να μην το κοιτάξει στο αλάτι. Τελικά δεν την ενδιαφέρει της μάνας αν είναι νόστιμο ή άνοστο το νέο παρασκεύασμα που προέρχεται από το πτώμα του παιδιού. Αυτό που την ενδιαφέρει είναι να φαγωθεί.

Στίχος 11.

Να κι ό μπαμπάς του κι έρχεται απ” το έρημο κυνήγι.

Ο πατέρας έλειπε την ώρα που διαπράττεται το στυγερό έγκλημα. Δεν έλειπε όμως κατά τύχη. Ήταν απορροφημένος από το κυνήγι μέσα στην ερημιά, για να φροντίσει την οικογένειά του. Και αυτή η φροντίδα απαιτεί κόπο και ιδρώτα. Το κυνήγι για εύρεση τροφής είναι κουραστική υπόθεση. Δεν γίνεται από χόμπι. Η εύρεση τροφής για επιβίωση είναι σκληρή και καθημερινή φροντίδα. Για τέτοιου είδους φροντίδες επιβίωσης έλειπε ο πατέρας.

Στίχος 12.

«Γυναίκα, πού “ναι το παιδί, πού “ναι ό Κωνσταντίνος;

Ο πατέρας ενδιαφέρεται για το παιδί του, όπως κάθε σωστός πατέρας.

Στίχος 13.

Τον έλουσα, το χτένισα, και στο σχολειό το έστειλα.

Το πρώτο ψέμα μπαίνει στην οικογένεια. Από δω και πέρα η οικογένεια θα ζει με το ψέμα αυτό, και όσα άλλα θα ακολουθήσουν. Η εμπιστοσύνη, η κατανόηση, η ειλικρίνεια που θα πρέπει να χαρακτηρίζουν την κάθε οικογένεια έχει πλέον χαθεί.

Στίχος 14.

Χτυπά το άλογο βιτσιά και στο σχολειό πηγαίνει.

Ο στίχος δεν μας αποκαλύπτει μόνο τον προορισμό του πατέρα αλλά και τη βιασύνη του (βιτσιά) να προλάβει, να καταλάβει, να σώσει, ότι μπορεί να σωθεί. Παρά την κούρασή του λοιπόν από το «έρημο κυνήγι», τρέχει, καλπάζει να βρει την αλήθεια.

Στίχος 15.

Δασκάλα, πού “ναι το παιδί, πού “ναι ό Κωνσταντίνος;

Η ερώτηση ευθεία και αγωνιώδης. Διατυπωμένη εις διπλούν, πράγμα που από τη μία δηλώνει την αγωνία του πατέρα και από την άλλη φανερώνει πως δεν τον ενδιαφέρει το οποιοδήποτε παιδί αλλά το συγκεκριμένο, το δικό του παιδί. Το προσδιοριστικό άρθρο «το» δηλώνει για άλλη μια φορά την αγωνία του πατέρα να μάθει για την τύχη του παιδιού του, την αγωνία του για τον Κωνσταντίνο.

Στίχος 16.

Έχω τρεις μέρες να το δω και τρεις να το διαβάσω.

Η απάντηση της δασκάλας αποστομωτική και απόλυτα διευκρινιστική.

Στίχος 17.

Κι αν δεν το δω και σήμερα το νου μου θε να χάσω.

Δεν ανησυχεί μόνο ο πατέρας αλλά και η δασκάλα.

Στίχος 18.

Χτυπά το άλογο βιτσιά, πάλι στο σπίτι πάει.

Και πάλι η βιτσιά. Πάλι με τρόπο βιαστικό, επιστρέφει στο σπίτι.

Στίχος 19.

Γυναίκα, που “ναι το παιδί, πού “ναι ό Κωνσταντίνος;

Η ερώτηση ξεκάθαρη προς τη γυναίκα του πια. Και αυτό, γιατί τα λόγια της δασκάλας του στίχου 16 και της γυναίκας του, στο στίχο 13 αντιφάσκουν. Οι αντιφάσεις τρελαίνουν τη λογική του πατέρα. Δεν αναζητά το παιδί του στους φίλους ή συμμαθητές, ούτε στους δρόμους και στα λαγκάδια. Λειτουργεί λογικά και η λογική τον οδηγεί και πάλι στο σπίτι με βιασύνη. Η δασκάλα δεν έχει κανένα λόγο να του πει ψέματα, η γυναίκα του μήπως έχει; Το ερώτημα ζητάει απάντηση που μόνο η γυναίκα του μπορεί να του δώσει.

Γι’ αυτό και το ερώτημα απευθύνεται συγκεκριμένα σ’ αυτήν.

Στίχος 20.

Κάτσε να φας, κάτσε να πιεις, κι ο Κωνσταντίνος θάρθει.

Η μάνα αντί για απάντηση προσπαθεί να εξαγοράσει τη σιωπή του. Ξέρει ότι πεινάει, ότι είναι κουρασμένος και μια τέτοια δελεαστική πρόταση με φαγητό και πιοτό σίγουρα θα τον κάνει και ξεχάσει.

Στίχος 21.

Στρώνει τραπέζι ολόχρυσο με ασημένια πιάτα.

Η δελεαστική πρόταση περί φαγητού και πιοτού συμπληρώνεται και ενισχύεται εμφανισιακά με το χρυσό τραπέζι και τα ασημένια πιάτα. Μια επίπλαστη και εξωτερική εικόνα χλιδής και κάλπικης ασφάλειας.

Στίχος 22.

Και το φαΐ εμίλησε πε μέσ” από τα πιάτα:

Ο από μηχανής θεός του αρχαίου δράματος , ερμηνευμένο ως θαύμα :

Η αρχαία τραγωδία σ” όλο της το μεγαλείο. Η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί. Ο Παντεπόπτης Ήλιος – Ζωή – φύση μαζί με τέταρτο ρίζωμα του κόσμου, τη φωτιά, το σύμβολο της γνώσης, τη φωτιά του φούρνου του αλχημιστή, όλα μαζί ενωμένα στο ανούσιο παρασκεύασμα του φαγητού, «συνωμότησαν» για να φανερωθεί η αλήθεια.

Στίχος 23.

Αν είσαι λύκος φάγε με, σκύλος κατάλυσέ με.

Στην ελληνική ύπαιθρο των χρόνων εκείνων, ο λύκος είναι το μοναδικό αγρίμι που προξενεί φόβο στον άνθρωπο. Πολλές φορές η πείνα κάνει το λύκο και πτωματοφάγο. Οι κτηνοτρόφοι της υπαίθρου έπρεπε να αντιπαρατάξουν ένα άλλο εξίσου άγριο και φονικό όπλο. Το μοναδικό που υπήρχε ήταν τα σκυλιά. Έτσι ο ποιμενικός σκύλος της εποχής, ήταν εξίσου άγριος με τον αντίπαλό του το λύκο. Μόνο που ο σκύλος δεν έτρωγε ανθρώπους ούτε και πτώματα. Δεν υπήρχε τέτοια ανάγκη γι” αυτόν, όπως η παράδοση θέλει να κάνει ο λύκος, αλλά τους κομμάτιαζε.

Στίχος 24.

Κι αν είσαι ο πατέρας μου, σκύψε και φίλησέ με.

Το παιδί δεν ζητά παρά αναγνώριση. Το στοιχείο της λογικής αναγνώρισης μεταξύ αγαπημένων προσώπων το συναντάμε από τα πανάρχαια χρόνια. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η αναγνώριση του Οδυσσέα πρώτα από το σκύλο του, και στη συνέχεια από το γιο του και από την πιστή του δούλα. Στο στίχο 24 η αναγνώριση πρέπει να δοθεί με ένα ασπασμό όπως κάνει ο κάθε σωστός γονιός σε κάθε παιδί του, όταν αναγνωρίζει σ’ αυτό ικανότητες και ιδιότητες του σώματος και της προσωπικότητάς του, που προέρχονται και είναι συνέχεια της δικής του προσωπικότητας.

Στίχος 25.

Απ” τα μαλλιά την άρπαξε, στο μύλο την πηγαίνει.

Τα πράγματα έχουν μπει στη θέση τους. Ο πατέρας αντιλαμβάνεται το στυγερό και ανούσιο έγκλημα. Ο θυμός ξεσπάει μέσα του, και την αρπάζει από τα μαλλιά, την άμυαλη, από το κατ” εξοχή εμφανές θηλυκό – μητρικό μέρος του σώματός της. Αλλά δεν την σκοτώνει. Δεν εκδικείται. Η εκδίκηση είναι συναίσθημα που τυφλώνει. Η δράση του πατέρα είναι και στηρίζεται στη λογική. Ο θυμός δεν τον τυφλώνει. Το συναίσθημα του θυμού είναι ελεγχόμενο, και φιλτράρεται από τη λογική, για να μεταλλαχτεί σε πανανθρώπινο πνεύμα όπως θα φανεί από τους επόμενους στίχους.

Την πιάνει λοιπόν από τα μαλλιά και την πηγαίνει στο μύλο. Ο μύλος δεν αποτελεί μέρος του εργαστηρίου του αλχημιστή. Είναι ο τροχός, ο κύκλος της ζωής, ο κυκλικός εποχιακός χρόνος, που όλα τα αλέθει και τα μεταποιεί, χωρίς να τα μεταλλάσσει. Είναι ο τροχός που μεταβάλει το σιτάρι σε αλεύρι, στην πρώτη ύλη για το γλυκό ψωμί. Είναι ο τροχός της ζωής που μας βοηθά να κατανοήσουμε το ιστορικό γεγονός. Να το κάνουμε αφομοιώσιμο όπως το αλεύρι που είναι μεταποιημένο προϊόν του σκληρού σιταριού. Είναι ο μύλος του χρόνου που αλέθει και φανερώνει τα πάντα.

Στίχος 26.

Άλεσε μύλε άλεσε ξανθές και μαυρομάτες.

Το φίλτρο της λογικής έχει μεταλλάξει το συναίσθημα του θυμού σε ανθρωπισμό. Τώρα πια δεν ενδιαφέρεται να πάρει εκδίκηση για το δικό του παιδί. Στέλνει μήνυμα σ’ όλες τις μανάδες του κόσμου, είτε μελαχρινές είναι αυτές, είτε ξανθές να μην προχωρήσουν σε ένα τέτοιου είδους έγκλημα. Ο πατέρας δεν ενδιαφέρεται μόνο για την δική του οικογένεια. Ένας πανανθρώπινος χαρακτήρας με πλούσια κοιτάσματα ανθρωπισμού εμφανίζεται στον πατέρα.

Στίχος 27.

Να βγάλω κόκκινο πίτερο να γράψω ένα γράμμα.

Το γράμμα θα το γράψει με κόκκινο πίτουρο. Να είναι ευανάγνωστο. Να έχει το χρώμα του αίματος για να φανερώνει το έγκλημα.

Στίχος 28.

Για να το στείλω στο ντουνιά να τόχει ό κόσμος θάμα.

Ντουνιάς : Όλος ο κόσμος, όλη η πλάση, όλοι οι άνθρωποι, όλες οι κοινωνίες.

Να πάλι ο ανθρωπισμός του πατέρα που ενδιαφέρεται για όλη την ανθρωπότητα.

Θάμα. Είναι πράγματι θαυμαστό το γεγονός ότι η αλήθεια δεν μπορεί να κρυφτεί. Αργά ή γρήγορα θα μαθευτεί και όποιος εγκλημάτησε πάνω στην αλήθεια η τιμωρία είναι σκληρή

Β. Ιστορικό – Κοινωνικό – πολιτιστικό – οικονομικό περιβάλλον πλαισίου.

Ήδη από τον 4ο αιώνα, από τότε που ο χριστιανισμός γίνεται επίσημη θρησκεία του ρωμαϊκού κράτους αρχίζουν οι διωγμοί των Ελλήνων, ως ειδωλολατρών, ως μιαρών, ως αλητήριων. Σίγουρα η επερχόμενη νέα θρησκεία φέρνει μαζί της και μια νέα ηθική, η οποία για να επιβληθεί επάνω στην παλαιά, χρησιμοποιεί βία. Στον ελλαδικό χώρο όμως δεν έχουμε μόνο βία, έχουμε το ξεθεμελίωμα ενός ολόκληρου πολιτισμού με ιστορία πάνω από τρεις χιλιάδες χρόνια την εποχή εκείνη. Και δεν αναφερόμαστε και στην προϊστορία του ελλαδικού χώρου.

Την εποχή που γράφεται το τραγούδι, δηλαδή γύρω στον 12ο με 13ο αιώνα έχει προηγηθεί στον Ελλαδικό χώρο το «εις έδαφος φέρειν», του αυτοκράτορα Θεοδοσίου και όχι μόνο.

Παραθέτουμε δύο –τρία παραδείγματα διαταγμάτων που προξενούν τρόμο στον πληθυσμό της ελληνικής υπαίθρου.

* Διατάσσουμε όλα τα ιερά και οι ναοί τους (των Ελλήνων), όσα βρίσκονται ακόμα άθικτα, να καταστραφούν με διαταγή των τοπικών αρχών και να εξαγνιστούν με την ύψωση του σημείου της σεβαστής χριστιανικής θρησκείας. Αν με επαρκείς αποδείξεις ενώπιον ικανού δικαστή εμφανιστεί κάποιος που έχει παραβλέψει αυτόν τον νόμο, θα τιμωρηθεί με την ποινή του θανάτου”. (Αυτοκράτορες Θεοδόσιος και Βαλεντιανός προς Ισίδωρον, Έπαρχο Πραιτωρίου, 14 Νοεμβρίου 435 μ.Χ.)

* “Να κλείσουν όλοι οι ναοί σε όλες τις πόλεις και σε όλους τους τόπους της οικουμένης. Αν κάποιος με οποιαδήποτε δύναμη παραβεί (αυτόν τον νόμο) θα τιμωρηθεί με αποκεφαλισμό“. (Ιουστινιάνειος Κώδικας 1.11 : αυτοκράτωρ Κωνστάντιος Α’ προς Ταύρο. Έπαρχον του Πραιτωρίου, Δεκέμβριος 534 μ.Χ.)

* Αν δεν έχουν αξιωθεί ακόμα το σεβαστό βάφτισμα, θα πρέπει να παρουσιαστούν στις ιερότατες εκκλησίες μαζί με τις συζύγους και τα παιδιά τους και μαζί με όλους του οίκου τους και να διδαχθούν την αληθινή πίστη των χριστιανών.

Παρακάτω : διατάσσουμε να δημευθεί η περιουσία τους, να αποκλεισθούν από τα πολιτικά τους δικαιώματά τους και να υποβληθούν σε αντάξιες τιμωρίες, αφού είναι φανερό, ότι πήραν το βάπτισμα χωρίς καθαρή πίστη. Θεσπίζουμε αυτούς τους νόμους για τους αλιτήριους Έλληνες”. (Ιουστινιάνειος κώδικας 1.11.10).

* «….οι πάσχοντες από την ιερόσυλη ψυχική νόσο των Ελλήνων….».

Στην διάρκεια όμως αυτών των χιλιάδων χρόνων ζωής του Ελληνισμού κτίστηκε και παγιώθηκε ένας τρόπος σκέψης και μια στάση ζωής, που ήταν δύσκολο να ξεριζωθούν με αυτοκρατορικά διατάγματα. Ωστόσο ο τρόμος φώλιαζε στην ψυχή των ανθρώπων για οκτακόσια περίπου χρόνια.

Και μόνο να τολμούσε να πει κανείς ότι είναι Έλληνας ισοδυναμούσε με την ποινή του θανάτου. Οι διωγμοί αύξησαν την έντασή τους τον 12ο και 13ο αιώνα επί φραγκοκρατίας.

Η πολιτική εξουσία έχει καταρρεύσει μετά την άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Φράγκους. Ωστόσο μαζί με τους Φράγκους εξακολουθεί και συγκυβερνά ο πατριάρχης. Τουλάχιστον ο αυτοκράτορας, αφού το πολιτικό σύστημα είναι η Φεουδαρχία, ο αυτοκράτορας λοιπόν για δικό του, και των φεουδαρχών, οικονομικό όφελος, θέλει οι πληθυσμοί της υπαίθρου να μην εξαφανιστούν. Η εκκλησία επί Φραγκοκρατίας δεν ενδιαφέρεται ούτε καν γι’ αυτό. Ποτάμια από αίμα πλημμυρίζουν την ελληνική ύπαιθρο, στην οποία η ελληνική παράδοση εξακολουθεί και παραμένει, ύστερα από οκτακόσια χρόνια διωγμών, ολοζώντανη.

Όπως και να έχει το πράγμα και μέσα από την ασυδοσία της εκκλησίας, οι Έλληνες κάτοικοι της υπαίθρου, παρά το φόβο, εξακολουθούν και ψιθυρίζουν ο ένας στο αυτί του άλλου για να μην ακουστούν, πολλές φορές αποκλειστικά και μέσα στο σπίτι, τα ιερά λόγια από ύμνους ελληνικούς. Κρυφά, έστω, κάνουν εκείνες τις κινήσεις των ιεροπραξιών προς την πατρώα τους θρησκεία, όπως τις έκαναν αιώνες τώρα. Και αφού δεν μπορούν να μιλήσουν δυνατά αρχίζουν και χρησιμοποιούν σύμβολα μέσα στα οποία κρύβουν τα τρέχοντα γεγονότα της καθημερινότητας, την αβάσταχτη και γεμάτη φόβο ζωή τους, τα ιστορικά γεγονότα, τη θλίψη τους, την ελπίδα τους, την τέχνη την ελληνική που μπορεί να μην εκφράζεται από το χορό του αρχαίου δράματος, εκφράζεται όμως από το χορό (με άλλη έννοια) και από το δημοτικό τραγούδι.

Άλλοι πάλι για να σωθούν καταφεύγουν στον κόρφο του διώκτη τους και γίνονται καλόγεροι, για να σώσουν ότι μπορούν ανάλογα με τον πατριωτισμό και την ευφυΐα του ο καθένας. Έτσι σώθηκε το έντεκα τοις χιλίοις από την αρχαία Ελληνική γραμματεία και πάντα η επίσημη εκκλησία θα μένει υπόλογη για τα πρωτότυπα, που κατέστρεψε. Και το μυστικό πήγαινε από στόμα σε στόμα για το κρυμμένο άγαλμα ή το κρυμμένο χειρόγραφο. Έτσι ξαναείδε το ελληνικό φως και το άγαλμα της Αφροδίτης της Μήλου. Τέλος πάντων. Ας μείνουμε στην ελληνική γνώση και σκέψη που μεταδίδεται πια από γενιά σε γενιά μέσα από σύμβολα και καλά κρυμμένα νοήματα.

ΑΠΟΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΣ

Πρωταγωνιστές και υπεύθυνοι γι’ αυτήν την μετάδοση και της ιερής παράδοσης του Έθνους και των κατατρεγμών του Έθνους, από γενιά σε γενιά είναι η μητέρα σε κάθε σπιτικό και το παιδί που είναι το Μέλλον του γένους, της γενιάς του Έθνους, του «πατέρα» μέσα στον οίκο. Αλλά η μητέρα, ο κατ’ εξοχήν φορέας της παράδοσης του γένους, μέσα στην «οικο-γένεια», η ίδια η παράδοση με όλα τα ήθη τα έθιμα που χαρακτηρίζουν ένα λαό, αφήνεται να παρασυρθεί, λιποψυχεί, φοβάται, θέλει να αλλάξει ζωή. Ο τρόμος που βασιλεύει παντού, την κάνει να ερωτοτροπεί με το καινούργιο, την νέα θρησκεία και τη νέα ηθική που είναι νέα και άγνωστη, ωστόσο δυνατή και κατά πως φαίνεται άξια να επιβληθεί. Κοντά της θα νιώσει σιγουριά και ασφάλεια, με μεγάλο και οδυνηρό αντίκρισμα το χαμό του Μέλλοντος της γενιάς, του άντρα και αφέντη της (για εκείνα τα χρόνια), του Έθνους.

Ένα Μέλλον που μεγαλώνει και αναπτύσσεται τόσο μέσα στο σπίτι, όσο και μέσα στο σχολείο, που η δασκάλα – πνευματικότητα του γένους, κρατά ακόμα το σχολείο ανοιχτό παρά το γκρέμισμα κάθε σχολής. Γνωρίζει πως μέσα από την πνευματικότητα του ελληνικού γένους υπάρχει Μέλλον, υπάρχουν τα παιδιά. Γ’ αυτό και θα «χάσει το νου της» αν χαθεί το Μέλλον, αν χαθεί το παιδί. Ο πατέρας, ο φορέας του γένους στο μικροεπίπεδο του οίκου, ο πατέρας, ο φορέας των γνωρισμάτων του Έθνους, στο επίπεδο της κοινωνίας, βιάζεται να σώσει ότι μπορεί να σωθεί. Όλες του οι ελπίδες για να σωθεί το γένος τις έχει στηρίξει στο γιο. Γυρίζει το βράδυ και δεν τον βρίσκει. Το βράδυ γιατί είναι απασχολημένος με άλλου είδους φροντίδες. Οι Ούννοι, οι Οστρογότθοι, οι Βησιγότθοι, οι Πέρσες, οι Μογγόλοι και πλήθος άλλοι βάρβαροι λαοί απειλούν εξωτερικά την οικογένειά του από κάθε μεριά. Απορροφημένος ο πατέρας – Έθνος από το κυνήγι των εχθρών, επιστρέφει κουρασμένος και κατάκοπος στο σπίτι, στα πατρώα εδάφη, για να μάθει πως Μέλλον δεν υπάρχει. Αναζητά απάντηση από τη γνώση και την πνευματικότητά του και γρήγορα καταλαβαίνει πως η παράδοση κυνηγημένη, φοβισμένη και ανασφαλής, που κρατούσε ως τώρα το γένος ζωντανό, άλλαξε στρατόπεδο.

Το Έθνος, ένα Έθνος κουρασμένο, ταλαιπωρημένο, μα ακόμα δυνατό και πεισματικά αντιστεκόμενο, ζητά απάντηση από τη μάνα – παράδοση και αυτή, αντί για απάντηση, προσπαθεί να το (ν) εξαγοράσει με πλούτο, με χλιδή, με ικανοποίηση των υλικών του αναγκών,.

Η Μάνα – Εθνική Παράδοση προσπαθεί να εσωτερικεύσει μέσα στο Έθνος ένα Μέλλον νεκρό, ένα Μέλλον πτώμα, και να δημιουργήσει ένα μουλάρι. Γιατί όταν ενώνεται το άλογο με το γαϊδούρι βγαίνει ένα μουλάρι που δεν έχει μέλλον, δεν μπορεί να ζευγαρώσει και να συνεχιστεί η γενιά του, το γένος, το είδος του. Όταν ενώνεται ο Ελληνισμός και ο Χριστιανισμός και δημιουργεί σε λογιών – λογιών μαγειρεία και φούρνους, τον Ελληνοχριστιανικό πολιτισμό, αυτός ο πολιτισμός οδεύει στον αφανισμό του, δεν ζευγαρώνει, δεν δημιουργεί. Είναι καταδικασμένος να πεθάνει.

Αλλά ο πατέρας – Έθνος δεν εξαγοράζεται.

Αγανακτεί και κάνει επίκληση στο χρόνο να αλέσει την Εθνική Παράδοση και να φανερώσει μέσα από το άλεσμα την απάτη. Να βγάλει από μέσα της όλα εκείνα τα απεχθή σπέρματα ενός μιαρού βιασμού. Στη συνέχεια αποφασίζει ο Πατέρας – Έθνος να παίξει το ρόλο του Διαφωτιστή των άλλων Εθνών. Ο Ευρωπαϊκός Διαφωτισμός αρχίζει όχι από τους βυζαντινούς αντιγραφείς του ελληνισμού αλλά από τους βυζαντινούς διανοούμενους του ελληνισμού. Ο Ελληνισμός δεν είναι αντιγραφή αλλά έργο.

Στην περίπτωση της αντιγραφής μιλάμε για διάσωση και όχι για αυτόνομη ύπαρξη του Ελληνισμού. Ένα βιβλιοπωλείο είναι μια μορφή διάσωσης. Ο Ελληνισμός σήμερα μεταλλάχθηκε σε βιβλιοπωλείο.

Ο πατέρας – Έθνος θέλει να γράψει γράμμα και να αποκαλύψει το έγκλημα. Θέλει να δημιουργήσει σκέψεις και επιχειρήματα και να καταγγείλει την ανούσια πράξη, από τη μια και το μεγαλείο ενός Εθνικού Μέλλοντος που χάθηκε. Θέλει να γράψει ο ίδιος ο Πατέρας – Έθνος με κόκκινη γραφή, για να θυμίζει σε όλους το αίμα που χύθηκε από το γένος του.

ΣΥΝΔΕΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ ΜΕ ΤΑ ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΙΑ.

Ασφαλώς και δεν είμαστε ειδικοί για να μιλήσουμε για «Αναστενάρια» και ούτε θα το κάνουμε. Θα προσπαθήσουμε μόνο να καταθέσουμε μια «δόξα», μια γνώμη, για το πώς συνδέεται αυτό το τραγούδι με τους αναστενάρηδες και συγχρόνως να καταθέσουμε την παράκληση από καρδιάς: όσοι μπορούν να εμπλουτίσουν ή να τεκμηριώσουν μια τέτοια άποψη ας το κάνουν.

Ο Χρήστος Πολατίδης (Βλ. υποσημείωση αριθμ.2) βαθύς γνώστης του εθίμου της πυροβασίας και αναστενάρης ο ίδιος, μας πληροφορεί πως στο «κονάκι» τους οι αναστενάρηδες κατά τη διάρκεια του εκστασιακού τους χορού, με συνοδεία θρακιώτικης λύρας και νταουλιού, τραγουδούν το τραγούδι του Μικροκωνσταντίνου. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως δεν τραγουδιέται και σε άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις του συγκεκριμένου χωριού και όχι μόνο. Γιατί λοιπόν οι αναστενάρηδες της Μαυρολεύκης Δράμας και όχι μόνο χρησιμοποιούν αυτό το τραγούδι και τι μήνυμα θέλουν να περάσουν μ’ αυτό;

Στην εξαιρετική διάλεξη του Χρήστου Πολατίδη στην Αλεξανδρούπολη τεκμηριώθηκε με απόλυτη επάρκεια η άποψη ότι το έθιμο έχει πανάρχαιες ρίζες. Μέσα στο διάβα των αιώνων και μέσα από το έθιμο αυτό ο Έλληνας δήλωνε την κληρονομιά του, την καταγωγή του και την παρουσία του κατακρεουργημένου και ληστευμένου Έθνους του. Μέσα από το έθιμο ταυτοποιούσε την ύπαρξή του με την πανάρχαια Ελληνική του ρίζα. Και βέβαια η ταυτοποίηση αυτή γίνεται μέσα από τη γνώση.

Με το στοιχείο της φωτιάς ο αρχαίος Έλληνας παππούς συμβόλιζε τη γνώση, (Βλ. Μύθο του Προμηθέα και όχι μόνο). Ο πυροβάτης πατάει πάνω στη φωτιά και προχωρά, όπως προχωρούσε ο αρχαίος Έλληνας πρόγονός τους πατώντας πάνω στη γνώση, και ανακάλυπτε τα μυστικά της φύσης και δημιουργούσε τέχνη και επιστήμη, γιατί μόνο μέσα από τη λογική και τη γνώση μπορείς να προχωρήσεις στη ζωή, και όχι με το συναίσθημα, που τυφλώνει και ακυρώνει τη λογική. Η γνώση λοιπόν είναι αυτή που μας αποκαλύπτει ή που θα αποκαλύψει στις επερχόμενες γενιές το έγκλημα που διαπράχθηκε στο γένος των Ελλήνων. Και ο αναστενάρης αυτό το έγκλημα το γνωρίζει και το φωνάζει δυνατά μέσα από το τραγούδι και μέσα από τη συμβολική του γλώσσα, και παραδίδει αυτή τη γνώση στην επόμενη γενιά των αναστενάρηδων, των μυημένων. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε ακόμα για το πώς ξεγέλασε το διώκτη του, τον μελανοχίτωνα ιερέα της νέας εβραϊκής θρησκείας, κρατώντας στα χέρια του την εικόνα ενός αγίου – Φονιά.

Δεν είναι το θέμα μας όμως αυτό.

Βλ. άρθρο του γράφοντος με τίτλο ΑΝΘΡΩΠΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΕΠΙΚΟΥΡΟΥ. Περιοδικό : «Ο Κήπος του Επίκουρου» Τευχ. 14ο .

Βλ. ΠΟΛΑΤΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ : Διάλεξη με θέμα : ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΥΡΟΒΑΣΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΣΤΑ ΑΝΑΣΤΕΝΑΡΙΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ, Αλεξανδρούπολη 2-6- 2012.

Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος επισημοποίησε τη νέα εβραϊκή θρησκεία και έθεσε τα θεμέλια του αφανισμού του Ελληνικού Έθνους. Η αναφορά του συγκεκριμένου ονόματος στο τραγούδι προκαλεί από τη μια συνειρμούς που πρέπει να μείνουν καλά κρυμμένοι και από την άλλη παραπέμπει στην γνωστή ελληνικότατη πρακτική του «καλοπιάσματος» όπως ακριβώς ο Άξεινος Πόντος γίνεται Εύξεινος Πόντος.

«Μακρέα μαλλία λιγοστόν αχούλ». Αυτός που έχει μακριά μαλλιά έχει λιγοστό μυαλό. Παμπάλαια ποντιακή παροιμία.

Το ανούσιο έγκλημα της μάνας φανερώνει λιγοστό μυαλό.

Ένα τέτοιο παράδειγμα ερωτοτροπίας μιας παράδοσης αιώνων με το καινούργιο είναι και η λεγόμενη «Κυριακάτικη θεία Λειτουργία». Ο χορός του αρχαίου θεάτρου αντικαταστάθηκε από το χορό των ψαλτών, το τέμπλο της εκλησιάς, η όλη θεατρική παράσταση του παπά που βγαίνει σε κάποια στιγμή από την πλαινή έξοδο του «Ιερού και μπαίνει μέσα από τη λεγόμενη «ωραία Πύλη», την κεντρική είσοδο του ναού κ.τ.λ. κ.τ.λ. όλα είναι απομίμηση της λειτουργίας του αρχαίου θεάτρου.

Τι έχουμε εδώ; Ο Έλληνας αναζήτησε το αρχαίο του θέατρο. Για να το βρει έπρεπε να μασκαρέψει τα διαδραματιζόμενα στο αρχαίο θέατρο με νέα στοιχεία από την λαίλαπα που ήρθε και εγκαταστάθηκε στα ιερά του χώματα. Η επιθυμία του να παρακολουθήσει και να εξακολουθήσει την παράδοση, να παρακολουθεί δηλαδή θεατρική παράσταση, τον έκανε να παραδώσει την παράδοσή του στον νέο πνευματικό ιμπεριαλιστή, ο οποίος τελικά και τη βίασε.

Έτσι χιλιάδες ήθη και έθιμα τα βρίσκουμε μέσα στο ιεροτελεστικό της νέας και παντελώς ξένης θρησκείας, που ρήμαξε και λεηλάτησε την αρχαία ελληνική πνευματικότητα.

Τέσσερα ήταν τα ριζώματα του κόσμου :

α. Η Γη, που συμβολίζει τις υλικές ανάγκες και τα ένστικτα.

β. Το Νερό, που συμβολίζει το συναίσθημα.

γ. Η Φωτιά, που συμβολίζει τη γνώση.

δ. Ο Αέρας, που συμβολίζει τις σκέψεις και τις ιδέες.

Βλ. Άρθρο του γράφοντος με τίτλο ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ή μήπως ΛΟΓΙΚΗ; Περιοδικό «Ο Κήπος του Επίκουρου» Τευχ. 5ο .

http://pansyrinx.org/z/1yw